- De anderen
Het raam van deze roman is het voorspel van de Tweede Wereldoorlog en de eerste oorlogsjaren, beleefd door een Parijse bourgeoiszoon die zijn verantwoordelijkheid ten opzichte van de minder bedeelden slechts kan dragen door te breken met zijn ouders en als arbeider met de arbeiders voor verbetering van hun levensvoorwaarden te strijden.
Maar zowel het verleden dat hem 'aankleeft' als zijn voortdurende angst door zijn beslissingen in- breuk te maken op de vrijheid
van de anderen maken hem tot een wijfelzuchtige en geïsoleerde tussen hen. Het sterven van de vrouw die vrij zijn zijde koos als geliefde en als verzetsstrijdster, wekt in hem het inzicht dat het ene goed waarvoor het waard is te vechten en onvrede, vertwijfeling en wroeging op de koop toe te nemen, de vrijheid is. Want er bestaat geen andere weg en het is onmogelijk te leven zonder 'vuile handen' te maken.
redelijk zeldzaam